De ziekte van Alzheimer: vragen en antwoorden

Introductie:

De ziekte van Alzheimer is een progressieve neurodegeneratieve aandoening die gekenmerkt wordt door geheugenverlies en andere vormen van cognitieve achteruitgang. Het is de meest voorkomende vorm van dementie. De oorzaak van de ziekte van Alzheimer is nog niet volledig bekend, maar het wordt geassocieerd met de stapeling van abnormale eiwitten in de hersenen, waaronder beta-amyloïde (plaques) en tau (tangles). Deze eiwitophopingen kunnen uiteindelijk leiden tot de dood van hersencellen, wat leidt tot verlies van hersenfunctie en cognitieve achteruitgang. Er is momenteel geen genezing voor de ziekte van Alzheimer, maar er zijn wel behandelingen die kunnen helpen om de symptomen te verminderen en de kwaliteit van leven van patiënten te verbeteren.

Abubakar et al. Alzheimer’s Disease: An Update and Insights Into Pathophysiology. Aging Neurosci. 14 (2022). [Link].

Vragen:

1. Wat is de belangrijkste oorzaak van de ziekte van Alzheimer?
a. Genetische mutaties
b. Veroudering
c. Hoofdtrauma

2. Wat is de eerste klinische manifestatie van de ziekte van Alzheimer?
a. Geheugenverlies
b. Taalstoornissen
c. Problemen met planning en organiseren

3. Welk type hersenweefsel wordt voornamelijk aangetast door de ziekte van Alzheimer?
a. Witte stof
b. Grijze stof
c. Hersenvocht

4. Welke bevindingen in de liquor zijn geassocieerd met de ziekte van Alzheimer?
a. Verhoogd niveau van beta-amyloïde en tau-eiwitten
b. Verhoogd niveau van beta-amyloïde, verlaagd niveau van tau-eiwitten
c. Verlaagd niveau van beta-amyloïde en tau-eiwitten
d. Verlaagd niveau van beta-amyloïde, verhoogd niveau van tau-eiwitten

5. Wat is het werkingsmechanisme van rivastigmine bij de behandeling van de ziekte van Alzheimer?
a) Het remt de afbraak van acetylcholine in de hersenen
b) Het stimuleert de productie van dopamine in de hersenen
c) Het vermindert de opbouw van tau-eiwitten in de hersenen
d) Het verhoogt de niveaus van beta-amyloïde in de hersenen

Antwoorden:

1. B. Veroudering.
De belangrijkste risicofactor voor de ziekte van Alzheimer is veroudering. Hoewel genetische mutaties ook een rol kunnen spelen bij de ontwikkeling van de ziekte, is veroudering de grootste risicofactor.

2. A. Geheugenverlies.
Geheugenverlies is vaak de eerste klinische manifestatie van de ziekte van Alzheimer. Dit kan aanvankelijk mild zijn, zoals vergeten waar je je sleutels hebt neergelegd, maar kan in een later stadium van de ziekte ernstiger worden.

3. B. Grijze stof.
De ziekte van Alzheimer tast voornamelijk de grijze stof in de hersenen aan, met name de hippocampus, het hersengebied dat betrokken is bij het geheugen en leren. Witte stof en hersenvocht zijn niet direct betrokken bij de ontwikkeling van Alzheimer.

4. D.
De lage niveaus van beta-amyloïde in de liquor van patiënten met de ziekte van Alzheimer kunnen worden verklaard door de accumulatie van beta-amyloïde plaques in de hersenen. Aan de andere kant lekt tau, een eiwit van het cytoskelet (‘cel-skelet’), uit beschadigde cellen. Dit tau komt dan terecht in liquor.

5. A.
Acetylcholine is een neurotransmitter die een centrale rol speelt bij de cognitie. Rivastigmine remt de afbraak van acetylcholine, door het enzym acetylcholinesterase te remmen. De vernietiging van cholinerge zenuwen wordt hierdoor niet verminderd of vertraagd, dus hoewel de symptomen dankzij rivastigmine kunnen verbeteren, wordt de onderliggende ziekteprogressie niet beïnvloed.